Scholen hebben zorgplicht. Dat betekent dat scholen de plicht gekregen hebben om te zorgen voor een goede onderwijsplek voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Die plek kan zijn op de school van aanmelding, of op een andere school.
Wat houdt zorgplicht in?
Als een leerling wordt aangemeld op een school, en duidelijk is dat er extra ondersteuning nodig is, dan geldt de zorgplicht. Ook als een leerling al naar school gaat, en pas later duidelijk wordt dat de leerling extra ondersteuning nodig heeft, geldt de zorgplicht.
Op basis van die zorgplicht is de school verplicht om ervoor te zorgen dat de leerling een goede onderwijsplek krijgt. Het uitgangspunt daarbij is de school waar de leerling is aangemeld. De school waar de leerling is aangemeld doet onderzoek naar de extra ondersteuning voor een leerling, en hoe de school dat kan organiseren. Hiervoor heeft de school ook informatie van ouders nodig.
De school heeft een schoolondersteuningsprofiel opgesteld. Daarin staat welke ondersteuning de school kan bieden.
Heeft het samenwerkingsverband ook zorgplicht?
De zorgplicht passend onderwijs is omschreven in artikel 40 lid 4 WPO, artikel 40 lid 5 WEC en artikel 27 lid 2c WVO.
‘Indien de toelating van een leerling die extra ondersteuning behoeft, wordt geweigerd, vindt de weigering niet plaats dan nadat het bevoegd gezag er, na overleg met de ouders en met inachtneming van de ondersteuningsbehoefte van de leerling en de schoolondersteuningsprofielen van de betrokken scholen, voor heeft zorg gedragen dat een andere school bereid is de leerling toe te laten.’ Deze zorgplicht is een resultaatsverplichting (dus geen inspanningsverplichting) die zich richt op een school en niet op het samenwerkingsverband. Het samenwerkingsverband kan wel bemiddelen bij het vinden van een plek voor een leerling die de school zelf niet kan plaatsen.
Als een leerling op meerdere scholen wordt aangemeld, wordt aan ouders gevraagd welke school hun voorkeur heeft. Deze voorkeurschool krijgt zorgplicht.
Het kan ook zijn dat de school denkt dat zij niet de beste plek is voor de leerling. Dat kan de school pas zeggen, nadat zij hebben onderzocht welke ondersteuning nodig is, en of ze dat kunnen bieden. Kan de school niet de juiste ondersteuning bieden en is een andere lesplaats beter, dan wordt dat overlegd met ouders. De school adviseert dan een andere school in het samenwerkingsverband. Dat kan een reguliere school, of een speciale lesplaats zijn. Na overleg met de ouders, gaat de school zoeken naar een passende onderwijsplek binnen het samenwerkingsverband voor passend onderwijs.
Bureau PPO Delflanden wordt betrokken als er gezocht wordt naar een speciale lesplaats of als er een arrangement nodig is.
Na aanmelding heeft de school 6 weken de tijd om te beslissen over de toelating van de leerling. Deze periode kan eenmaal met 4 weken worden verlengd. Als er na 10 weken nog geen besluit is genomen over de toelating van de leerling, dan heeft hij of zij recht op een tijdelijke plaatsing op de school van aanmelding. De inschrijving is geldig tot het besluit over toelating is genomen.
Hoe bepaalt de school welke plek geschikt is voor een kind?
De school onderzoekt eerst of zij zelf een passend aanbod kan bieden. Dat doet de school op basis van de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte. Daarbij spelen 3 factoren een belangrijke rol:
- de (on)mogelijkheden van het kind
- de (on)mogelijkheden van de school
- de wensen van de ouders
Als plaatsing een te grote belasting vormt voor de school, heeft de school een argument om de leerling niet toe te laten. De school moet dan een andere school vinden voor de leerling.
Wachtlijsten en zorgplicht. Hoe werkt dat?
Een school mag een leerling weigeren als de school vol is. Een school moet altijd een consequent en transparant toelatingsbeleid voeren en dit laten zien. Voor ouders hoort dit toelatingsbeleid toegankelijk te zijn.De school kan bijvoorbeeld in de schoolgids en/of op de website van de school een toelichting geven.
Als een school vol is moet het voor ouders duidelijk zijn hoeveel plaatsruimte er op de school is en hoeveel aanmeldingen er zijn. Ook moet voor ouders altijd helder zijn dat de aanmelding van hun kind op gelijke wijze is behandeld als alle andere aanmeldingen.
De school mag voorrangsregels toepassen zoals broertjes-zusjes-regeling of voor bepaalde postcodegebieden.
Als een school vol zit en ouders melden hun kind schiftelijk aan, dan heeft de school geen zorgplicht in het kader van passend onderwijs. Ook niet als de school een leerling op een wachtlijst plaatst.
Wanneer geldt zorgplicht (nog meer) niet?
Er geldt geen zorgplicht, en de leerling mag dus zonder verder onderzoek de toelating worden geweigerd, als:
a. De voor het voortgezet onderwijs aangemelde leerling niet voldoet aan het
vereiste niveau om in te stromen in de gewenste opleiding.
b. De school vol is en het bevoegd gezag op dit punt een consequent en transparant
toelatingsbeleid voert (zie ook de vraag hiervoor).
c. Er een wachtlijst is. De zorgplicht geldt dan pas op het moment dat de leerling
vanwege zijn positie op de wachtlijst aan de beurt is (zie ook de vraag hiervoor).
d. De ouders informatie weigeren over de ondersteuningsbehoefte van de leerling.
Om de ondersteuningsbehoefte van een leerling vast te stellen, mag een school
aan de ouders vragen informatie te overleggen over handicaps of beperkingen in
de onderwijsparticipatie van de leerling. Vanwege het gebrek aan inzicht in de
ondersteuningsbehoefte van de leerling kan van het bevoegd gezag dan ook niet
worden verwacht dat het een andere school voor de leerling zal vinden.
Hoe werkt zorgplicht bij een verhuizing?
Bij verhuizing gelden dezelfde regels. Ouders melden hun kind aan op de school van hun voorkeur.
Vanaf welke leeftijd geldt de zorgplicht?
Een kind kan vanaf 4 jaar naar school. Vanaf 3 jaar kunnen ouders/verzorgers hun kind schriftelijk aanmelden bij een school. Als een kind extra ondersteuning nodig heeft, geven ouders dit bij de aanmelding aan. De zorgplicht gaat dan direct in, ook al is het kind jonger dan 4 jaar.
Soms worden kinderen aangemeld voordat zij 3 jaar zijn. Dan spreken we van een vooraanmelding. De zorgplicht gaat dan nog niet in.